Abe Gerlsma
Het staat in onze herinnering geëtst: wat Abe Gerlsma ons als mens en kunstenaar heeft nagelaten is heel kostbaar. En onuitwisbaar. Wat de chroniqueur met woorden pleegt te boekstaven, gaf Abe met beelden en woorden gestalte. En hoe!
Voor mij komt daar nog wat kostbaars bij: Onze inspirerende vriendschap.
Als kunstschilder en graficus schonk Abe ons een indrukwekkend oeuvre. Zo vereeuwigde hij het Friese landschap in alle jaargetijden, gedaanten en sfeer. In licht en tegenlicht, op het land en op het water, binnendijks en buitendijks.
Als uitvinder en constructeur speelde hij een belangrijke rol in de mechanisatie van de landbouw in het algemeen en de akkerbouw in het bijzonder. Opgeleid als HTS-ingenieur werktuigbouwkunde zou hij altijd de menselijke maat bewaken. In stilte, dat wel, en met weinig woorden. Maar met hart en ziel.
Alleen al de door hem ontworpen aardappellooftrekker en snarenbed-pootmachine zouden het loodzware werk van de landarbeider verlichten en tegelijk de akker en haar vruchten sparen en blijven koesteren. Als rijkslandbouwvoorlichter en leraar hield hij het de jonge landbouwers steeds weer voor: “Gebruik de machine als middel om alles wat leeft, groeit en bloeit in stand te houden.” Het woord duurzaam was toen nog niet tot gemeenplaats verworden.
Een van zijn vroegere leerlingen, een inmiddels gepensioneerde akkerbouwer,
memoreert het zo:
‘Op de landbouwschool in Leeuwarden was Gerlsma onze meester in de techniek én de kunst. Wij leerden van hem niet alleen hoe een machine werkte en was te benutten, maar ook hoe we er een goede rentmeester mee konden blijven over grond, vrucht en levende have. Nu pas besef ik dat ik me tijdens de lessen door hem een beetje betoverd voelde. Niet voor niets hangt een kleurenets van de meester boven het hoofdeinde van ons bed. Het kunstwerk verbeeldt ons hele boerenbestaan.’
Hoe bijzonder en kostbaar is het Abe Gerlsma gekend te hebben.
Met wat hij naliet blijft hij bij ons.
Hylke Speerstra,
vriend en tovenaarsleerling.